نمونه‌برداری از آب دریا تحت تهدید دعوی غرامت ایران در دادگاه بین‌المللی حقوق دریا (ITLOS)

 نمونه‌برداری از آب دریا تحت تهدید دعوی غرامت ایران در دادگاه بین‌المللی حقوق دریا (ITLOS)

جاکارتا، 22 ژوئن 2024
نویسنده: دریاسالار بازنشسته TNI (پیر) Adv Soleman B. Ponto ST SH MH CPM CParb

حدود 10 ماه است که پرونده MT Arman 114 هنوز حل نشده است. MT Arman 114 به دلیل آلودگی دریا به دادگاه معرفی شده است. به منظور اثبات وقوع آلودگی دریایی، لازم است نمونه‌ای از آب دریا برداشته شود. روش نمونه‌برداری از آب دریا بسیار مهم است تا ثابت شود که آیا آلودگی دریایی رخ داده است یا خیر. به همین دلیل، MARPOL MEPC ISO یا سایر راهنماهای IMO دستورالعمل‌هایی در خصوص روش نمونه‌برداری از آب دریا ارائه داده‌اند.

در خصوص پرونده MT Arman 114، اگر ثابت شود که نمونه‌برداری از آب دریا مطابق با دستورالعمل‌های استاندارد تعیین‌شده توسط MARPOL MEPC ISO یا سایر راهنماهای IMO نبوده است، ایران می‌تواند ادعای غرامت کند و بگوید که نمونه‌برداری از آب دریا مطابق با استانداردهای بین‌المللی انجام نشده است.

یکی از دستورالعمل‌هایی که اغلب مورد استفاده قرار می‌گیرد MEPC.182(59) است که توسط کمیته حفاظت از محیط زیست دریایی (MEPC) از سازمان بین‌المللی دریانوردی (IMO) به تصویب رسیده است. این دستورالعمل راهنمایی‌هایی برای نمونه‌برداری و تجزیه و تحلیل آب دریا به منظور تشخیص آلودگی ارائه می‌دهد.

برخی از جنبه‌های اصلی که در این دستورالعمل آمده است:

• برنامه‌ریزی نمونه‌برداری:

  • تعیین هدف نمونه‌برداری و پارامترهایی که قرار است تحلیل شوند.
  • انتخاب مکان‌های نمونه‌برداری نماینده برای منطقه تحت نظارت.
  • تعیین تناوب نمونه‌برداری براساس پتانسیل منابع آلودگی و شرایط محیطی.

• تجهیزات نمونه‌برداری:

  • استفاده از تجهیزات مناسب و کالیبره شده برای اطمینان از یکپارچگی نمونه.
  • ابزارهای معمول شامل بطری نیکین برای نمونه‌های ستونی آب، ابزارهای برداشت نمونه‌های سطحی و سایر وسایل مناسب برای نوع تحلیل مورد نیاز.

• روش‌های نمونه‌برداری:

  • آب سطحی: برداشت نمونه از لایه سطحی آب دریا با دقت تا لایه آب دست‌نخورده باقی بماند.
  • ستون آب: استفاده از ابزارهایی مانند بطری نیکین که می‌توانند در عمق مشخصی فعال شوند تا نمونه‌هایی از لایه‌های مختلف ستون آب بردارند.
  • رسوب: برداشت نمونه از بستر دریا در صورت لزوم با استفاده از ابزارهای خاصی که برای جمع‌آوری رسوب بدون آلودگی طراحی شده‌اند.

• نگهداری و حفظ نمونه:

  • ذخیره فوری نمونه‌ها در ظروف مناسب پس از برداشت برای جلوگیری از آلودگی.
  • استفاده از مواد حفاظتی در صورت لزوم برای تحلیل‌های خاص مانند افزودن اسید برای تحلیل فلزات سنگین.
  • نگهداری نمونه‌ها در دمای پایین (معمولاً 4°C) و در شرایط تاریک تا زمان آماده شدن برای تحلیل.

• روش‌های تحلیل:

  • آزمایشگاه معتبر: تحلیل نمونه‌ها باید در آزمایشگاه معتبر انجام شود تا از دقت و صحت نتایج اطمینان حاصل شود.
  • روش‌های تحلیل: روش‌های تحلیل باید پروتکل‌های تعیین‌شده برای پارامترهای خاص مورد تحلیل را دنبال کنند مانند تحلیل شیمیایی برای آلاینده‌های آلی یا فلزات سنگین.
  • استفاده از فناوری و تجهیزات مناسب برای شناسایی و اندازه‌گیری غلظت آلاینده‌ها در نمونه آب دریا.

• گزارش‌دهی و مستندسازی:

  • سوابق نمونه‌برداری: مستندات کامل در مورد شرایط و روش‌های نمونه‌برداری شامل تاریخ، زمان، مکان، عمق و شرایط آب و هوا در هنگام نمونه‌برداری.
  • گزارش نتایج: نتایج تحلیل باید به وضوح گزارش شود، شامل غلظت آلاینده‌های تشخیص‌داده‌شده و تفسیر داده‌ها در ارتباط با استانداردهای محیط زیستی.
  • گزارش باید شامل توصیه‌هایی برای اقدامات بیشتر در صورت تشخیص آلاینده‌ها در سطح نگران‌کننده باشد.

ارتباط با توقیف کشتی MT Arman 114:

در مورد توقیف کشتی MT Arman 114، بسیار مهم است که اطمینان حاصل شود تمامی مراحل نمونه‌برداری و تحلیل آب دریا مطابق با دستورالعمل MEPC.182(59) انجام شده است. در صورتی که این مراحل رعایت نشده باشد، اعتبار شواهد مورد استفاده در دادگاه می‌تواند زیر سؤال برود. نتیجه این امر می‌تواند تأثیر زیادی بر نتایج دادگاه داشته باشد و فرصت‌هایی برای ایران فراهم کند تا این پرونده را به دادگاه بین‌المللی ITLOS ببرد.